Om een kind of Het veilige huis

Inleiding



Dit boek gaat over elf prachtige mensen en ons gezin. We noemen deze dappere kinderen Sabina, Amir, Kevin, Hannah, Jesse, Kaya, Fatima, Samantha, Jacco, Patricia en Danah.

Acht jaar lang heeft onze deur open gestaan voor jonge kinderen in nood die plotseling een tijdelijke plek nodig hadden. Allen met hun eigen verhaal. Onze ervaringen als pleeggezin wil ik graag met jullie delen; dit boek is geschikt voor iedereen die eens een kijkje wil nemen in het leven van een pleeggezin. Het zijn voor ons bijzondere jaren geweest en misschien dat mensen gemotiveerd worden zelf ook pleeggezin te worden als ze lezen over onze leuke, grappige en bijzondere momenten. Daarnaast hoop ik dat mijn verslag een positieve invloed heeft op hen die werken met (pleeg)gezinnen en hun kinderen.
Het heeft ons gezin veel gebracht. We zijn er een leuker, attenter gezin van geworden. Het heeft de manier van hoe we met elkaar omgaan gevormd. Het gaat om vriendelijkheid naar elkaar, oog hebben voor elkaars behoeften. Het heeft te maken met eerlijk zijn en nieuwsgierig zijn naar elkaar, om elkaar te kunnen begrijpen. Oprechte belangstelling voor de ander. Dat geldt niet alleen voor de pleegkinderen maar ook voor elkaar.
Wat we geleerd hebben is veiligheid creëren in ons gezin, voor de kinderen die zoveel hadden meegemaakt en daarmee ook voor onszelf. Deze veiligheid had betrekking op het elkaar kunnen vertrouwen. Altijd en overal. Het zit hem in voorspelbaar zijn, consequent zijn, lief zijn, benoemen wat je ziet, voelt en hoort. Iemand zei laatst over ons gezin dat we altijd zeggen wat we gaan doen, waar we heen gaan. Dat is duidelijk het effect van meer dan acht jaar pleegzorg. We hebben ons dit eigen gemaakt zodat een angstig kind bijvoorbeeld niet ineens alleen in de kamer is en niet weet waar haar huisgenoten zijn en in paniek raakt. Zelfs nu we geen pleegkinderen meer opvangen, zeg ik nog steeds dat ik naar de wc ga, naar zolder om de was op te hangen, boodschapjes ga doen…Wij merken het niet, maar anderen blijkbaar wel. Het was voor ons gezin een mooie ervaring om voor deze kinderen te mogen zorgen.

Naast persoonlijke verhalen staat er in dit boek ook informatie over pleegzorg in het algemeen en over specifieke achtergronden. Deze informatie kan tijdgebonden zijn en dus afwijken van de situatie zoals deze is op het moment van lezen van dit boek.

Alles in dit boek is op waarheid gebaseerd, maar in verband met privacy zijn alle personages, achtergronden en gebeurtenissen geanonimiseerd.


Ik wens jullie veel plezier met het lezen van dit boek.

April 2017, Christianne Hupkens









Kind

Op de fiets
In het bad
Op de trap
Op de bank

In het bed
Op het strand
Op de schommel
Op de wip

In de schaduw
In de zon
Op de stoel
In de zee

Op de step
Op de pot
In het gras
In de wind

Overal waar je bent
Een kind

In je haren
In je ogen
Op je huid
Op je handen

Wat je bent
Een kind

Met je speelgoed
Met papier
Met je tranen
Met plezier

Helemaal
Een kind





1. Om een kind


We zouden graag zien dat onze kinderen een veilige, vrolijke jeugd hebben. Gewoon, omdat we ze alle vrijheid en mogelijkheden willen bieden zich te ontwikkelen op een positieve manier, met als resultaat fijne, stabiele, liefdevolle volwassenen. Dat ze mensen worden die ertoe doen, mensen die vriendschappen aan kunnen gaan, mensen die in staat zijn voor zichzelf een positief leven te leiden, maar zeker ook voor anderen daarin een rol spelen.

Het beeld van een gelukkig kind ligt ook beter. We hebben er moeite mee als kinderen lastig zijn, teruggetrokken zijn, verdriet of pijn uitstralen. Zorgelijk zijn. Dat past allemaal niet bij het beeld van een gelukkige jeugd. We voelen ons er soms ongemakkelijk door. Toch zijn er heel veel redenen waardoor kinderen niet die gelukkige jeugd hebben die we hen wensen. Er kunnen thuis ernstige financiële problemen zijn, ziekten, fysieke en verstandelijke beperkingen, psychiatrische problemen, relationele problemen. Er kan sprake zijn van verslavingsproblematiek, verwaarlozing, psychische en lichamelijke mishandeling. Allerlei zaken waardoor de ontwikkeling van het kind bedreigd wordt. Geen probleemloze, gelukkige jeugd. Kinderen die hiermee te maken krijgen, moeten overleven, kunnen angstig zijn, voelen zich onzeker over zichzelf en de volwassenen om hen heen. Ze ontberen goede evenwichtige zorg. Daarnaast kunnen er bij het kind factoren een rol spelen, zoals een verstandelijke beperking of psychiatrische problematiek. Hierdoor kan het zijn dat ouders zich geen raad weten en niet de zorg kunnen geven die het betreffende kind nodig heeft.
Deze kinderen en hun gezin hebben hulp van buitenaf nodig: van de juffrouw op school, het consultatiebureau, de buurvrouw, grootouders, familie, vrienden en vriendinnen. Wanneer deze “dicht bij huis”-hulp onvoldoende is, zijn er allerlei hulpinstanties die een gezin te hulp kunnen schieten. Een eerste stap daarin kan het wijkteam zijn.
In sommige gevallen is het voor het gezin en het betreffende kind noodzakelijk om tijdelijk ergens anders te verblijven. In veel gevallen is een pleeggezin of een gezinshuis dan de aangewezen plek. In deze periode kunnen ouders en kind tot rust komen, even afstand van elkaar nemen, om daarna, met hulp, verder te werken aan een goede relatie en een goede basis voor een positief gezinsleven. Of men komt tot de conclusie dat er meer hulp nodig is.


Ons gezin is zo’n pleeggezin. Wij hebben elf prachtige, bijzondere mensjes mogen opvangen en leren kennen. Zij zijn deel van ons leven geworden en blijven dat. Zij hebben ons veranderd, voor altijd. Graag laat ik jullie kennismaken met deze bijzondere elf. Aan de hand van hun verhaal hoop ik te kunnen vertellen wat pleegzorg is, waar je mee te maken krijgt en hoeveel plezier het kan geven!












2. Het begin

Voor ons begon het meer dan twaalf jaar geleden. Onze jongste dochter werd vier en vertrok naar de basisschool. Vanaf de geboorte van onze tweede zoon was ik thuis. We vonden het heerlijk om de tijd en rust te hebben om deze jaren met onze kinderen te hebben. Het was ook heerlijk. Ik had tijd om actief te zijn op de school en op clubjes van de kinderen. We hadden veel tijd voor elkaar en we hadden geen haast.
Toen onze jongste eenmaal op school begonnen was, met een continurooster, begon het te kriebelen. Ik was veel thuis en op zoek naar een daginvulling. Vanuit mijn vroegere werk, ambulant jeugdhulpverlener, een spotje op televisie, gesprekken met mijn partner en kinderen ontstond het idee om pleeggezin te worden. Dat idee heeft een jaar liggen rijpen totdat wij allemaal volmondig ja zeiden.
De gesprekken met onze kinderen waren op hun niveau, zodat ze konden begrijpen wat dat nu eigenlijk inhield, pleegzorg. Een kindje voor een tijdje erbij, als deel van ons gezin. Met soms moeilijk gedrag, verdriet, omdat het een tijdje niet bij zijn eigen ouders kan zijn en veel heeft meegemaakt. Een kindje dat misschien ook weer weggaat.
Zo werd het idee gedragen door het hele gezin, in mijn ogen een belangrijke voorwaarde om als pleeggezin goed te kunnen functioneren.


Niet alleen je eigen gezin is belangrijk om als pleeggezin een stabiele, veilige plek te kunnen zijn. Je hebt een actief sociaal netwerk nodig om in praktische zin een beroep op te doen, maar ook zeker op emotioneel gebied steun te krijgen. Het is fijn om zonder reserves vrijuit te kunnen praten met een “buitenstaander”, iemand die er net even anders naar kijkt. Het is fijn als iemand het voor een dagje even over kan nemen, of in geval van nood. Want je pleegkind is er altijd. Ook als het niet goed gaat op je werk, als je buikgriep hebt, als je ouders ziek zijn, als de verwarming kapot is, of bij een groot verlies, zoals overlijden van een dierbare. Je hebt een netwerk nodig waar je op terug kan vallen als je dat nodig hebt. Mensen die er onvoorwaardelijk voor je zijn en je steunen in deze mooie, maar ook bijzondere keuze. Je stelt je gezin, je leven open voor een volslagen vreemde, je zet je eigen veilige basis op scherp om een kind iets te geven van een gelukkige jeugd, kans op een positieve ontwikkeling, een ommekeer. Je hoopt het kind een heleboel fijne en warme positieve ervaringen te geven, naast alle ellende die het heeft meegemaakt. Daarom. En gelukkig, dat kan!!

Toen we mijn ouders vertelden dat we pleeggezin zouden worden, overvielen ze ons niet met praktische en emotionele bezwaren zoals veel andere mensen, overigens uit lieve bezorgdheid. Zij steunden ons onvoorwaardelijk; mijn vader zei: “Dat ik op deze manier toch nog eens opa ga worden.”


Voorwaarden

Als de keus is gemaakt om pleeggezin te worden, meld je je aan bij een Voorziening voor Pleegzorg, meestal gaat het hier om een afdeling van een grotere instelling voor jeugdzorg. Zij begeleiden je verder in je keus. Beoordelen of je inderdaad pleeggezin kan worden, welke vorm, welke doelgroep. Alle vragen die je hebt, kun je naar voren brengen.

Om pleeggezin te kunnen worden, moet je voldoen aan bepaalde voorwaarden:
- iedereen ouder dan 21 jaar ongeacht burgerlijke staat
- echtparen met of zonder kinderen
- alleenstaanden
- ongehuwd samenwonenden
- in het bezit zijn van een Verklaring van geen bezwaar
- in het bezit zijn van een Verklaring Omtrent het Gedrag

De laatste twee worden aangevraagd door de Voorziening voor Pleegzorg bij de Raad voor de Kinderbescherming en het ministerie van Justitie.
Daarnaast doet de Voorziening voor Pleegzorg een uitgebreid gezinsonderzoek om te kunnen bepalen of een gezin geschikt is om pleeggezin te worden. Tevens zijn aspirant-pleegouders verplicht een cursus te volgen. Deze cursus geeft informatie waarmee de aspirant-pleeggezinnen kunnen bepalen of ze door willen gaan, de doelgroep die ze voor ogen hebben duidelijk krijgen (wat past er bij ons gezin?) en de vorm van pleegzorg.
Een andere vorm van pleegzorg vormt de groep gezinshuizen. Het zijn zelfstandige ondernemers die pleegzorg aanbieden. Meestal zijn deze gezinshuizen verbonden aan Gezinshuis.com. Dit is een organisatie die gezinshuizen begeleidt en ondersteunt. Bij een gezinshuis is in ieder geval een van de gezinshuisouders professioneel opgeleid. Hierdoor ontstaat een vorm van pleegzorg waarbij ook de meer complexe zorg geboden kan worden in een gezinssituatie. Veelal zijn gezinshuizen op franchisebasis verbonden aan een jeugdhulporganisatie of bijvoorbeeld aan een organisatie binnen de gehandicaptenzorg.

Vormen van pleegzorg

De verschillende vormen, de doelgroepen, het vraagt allemaal heel wat van de pleegouders. Wat past er bij ons gezin? Er komt veel op je af, er is veel om over na te denken. Daarom is het nodig dat de Voorziening voor Pleegzorg een goed beeld heeft van de aard en de capaciteiten van het aspirant-pleeggezin. Een open houding naar de Voorziening maakt dat er een goede samenwerking tot stand kan komen en vergroot de kans op een succesvolle plaatsing van een pleegkind in je gezin. Anders gezegd, deze professionals heb je nodig.

Netwerkpleegzorg:
Een kind dat (tijdelijk) niet thuis kan wonen, woont het liefst bij mensen die dicht bij de thuissituatie staan. Als het mogelijk is, is het voor het kind het beste als het opgevangen kan worden door familie, vrienden, buren of goede bekenden. Voor netwerkpleegzorg gelden dezelfde voorwaarden als voor andere pleeggezinnen.

Kortdurende pleegzorg:
Bij kortdurende pleegzorg ligt de nadruk op terugkeer naar het gezin van herkomst. We noemen dit ook wel de hulpverleningsvariant. De plaatsing in een pleeggezin ligt tussen vier weken en maximaal twee jaar.

Langdurende pleegzorg:
Langdurende pleegzorg betekent in principe dat een kind in het pleeggezin op kan groeien tot volwassenheid. Dit noemt men ook de opvoedvariant.


Crisispleegzorg:
Een crisispleeggezin neemt een kind of jongere op die direct uithuisgeplaatst wordt, voor korte duur. Dit kan maximaal voor zes weken, verlenging is mogelijk met nogmaals zes weken. Crisispleegzorg kan omgezet worden in kortdurende pleegzorg.

Weekend- en vakantiepleegzorg:
Opvang in een weekend- of vakantiepleeggezin is een uitkomst voor ouders en/of pleegouders met een zware opvoedingstaak. Ouders en/of pleegouders kunnen dan even bijkomen en nieuwe energie opdoen. Ook voor kinderen uit een behandel- of woongroep kan weekendpleegzorg belangrijk zijn voor het opdoen van een andere (positieve) ervaring in een gezinssituatie.

Als aan alle voorwaarden is voldaan dan kom je in het bestand van de Voorziening voor Pleegzorg. Zij kunnen dan, als de gelegenheid zich voordoet, gaan matchen. En dan begint, deels afhankelijk van je keuze, het grote wachten.



































Welkom


Kom maar hier
In dit huis
Waar je welkom bent

Er is een kamertje
Met een bed, een kast
Een tafel en een stoel

De gordijnen zijn rood, oranje en geel
Een maan aan de muur
En er is een paddenstoel

Het lichtje mag altijd aan
de deur, die hoeft niet dicht
En lukt het slapen niet
Dan wacht je nog even